Tập 37: Mở yến tiệc, Tào Tháo ngâm thơ | Tam Quốc Diễn Nghĩa (1994)

Tào Tháo “cưỡi ngựa làm văn, múa kiếm đề thơ”, đại khí ngút trời, chấn động thiên cổ, được danh sĩ hậu thế nhiều đời ca tụng. Tô Đông Pha viết trong “Tiền Xích Bích phú”: “Si tửu lâm giang, hoành sóc phú thi, cố nhất thế chi hùng dã” (rót chén rượu đứng trên mặt sông, cầm ngang ngọn giáo ngâm câu thơ, thực là một đời anh hùng). Trong “Thi khái, Lưu Hi Tải” cũng khen thơ Tào Tháo: “Khí lực hùng tráng bao trùm tất thảy, chư tử Kiến An chưa ai được như vậy”. “Thi phẩm, Chung Vinh” cũng khen đánh giá thơ ông: “cổ trực hùng hồn, nhiều câu bi tráng” hay “lời như búa bạt đỉnh núi” (“Thi kính tổng luận, Thời Ung”).

Năm Kiến An thứ 13, mùa đông, ngày 15/11, khí trời quang đãng, sóng gió êm lặng, Tào Tháo sai mở một tiệc rượu có cả ca nhạc trên thuyền to để hội các tướng. Trời tối dần, vầng trăng hiện trên đỉnh núi phía Đông, vằng vặc như ban ngày. Dải sông Trường Giang nằm vắt ngang như tấm lụa.

Tào Tháo ngồi trên thuyền, tả hữu vài trăm người, mặc toàn gấm vóc, vác qua, cầm kích đứng hầu hai bên. Các quan văn võ ngồi theo ngôi thứ. Tào Tháo đứng ngắm bốn phương trời mênh mông, bát ngát, rồi lấy rượu tế Trường Giang, sau uống liền ba ly lớn, nói rằng: “Từ khi ta cầm ngọn giáo này, phá Khăn Vàng, bắt Lã Bố, diệt Viên Thuật, thu Viên Thiệu, thọc sâu vào Tái Bắc, xuôi thẳng đến Liêu Đông, tung hoành bốn bể, thật không phụ ý chí của kẻ đại trượng phu!”, sau đề bài “Đoản ca hành”:

Trước rượu nên hát
Đời người bao lâu?
Giống như sương sớm
Ngày qua khổ đau
Nghĩ tới ngậm ngùi
Buồn lo suốt đời
Lấy gì quên được?
Chỉ rượu mà thôi?
Xanh xanh áo ai
Lòng ta bồi hồi
Chỉ vì ai đó
Trầm ngâm đến nay
Hươu kêu rao rao
Cùng ăn quả bình
Ta có khách quý
Gảy đàn thổi sênh
Vằng vặc như trăng
Lấy được lúc nào?
Trong lòng lo lắng
Dứt được làm sao?
Lội ruộng giẫm bờ
Tiếc nỗi sống thừa
Bạn bè hội họp
Lòng nhớ ơn xưa
Sao thưa trăng sáng
Về nam quạ bay
Ba vòng cây lượn
Đậu cành nào đây?
Núi không ghét cao
Biển không ghét sâu
Chu Công thả cơm
Thiên hạ về theo

Bài “Đoản ca hành” này của Tào Tháo tự thuật lại việc mình đã thu phục được hiền tài trong thiên hạ, dùng lễ hiền của mình để cầu hiền tài như nắng hạ cầu mưa. Bài hành dùng thể thơ tứ tuyệt, câu văn tự nhiên, hào khí ngút trời, ngàn năm truyền tụng.

Xem tập tiếp theo:
- Tập 38: Gia Cát cầu gió Đông