Keldanice Yok olmaya yüz tutmuş bir dilin hikayesi
- 7 yıl önce
KELDANİCE: YOK OLMAYA YÜZ TUTMUŞ BİR DİLİN HİKAYESİ
Ekindüzü, Türkiye'nin son Keldani köylerinden. Ancak köyde artık hiç Keldani yaşamıyor. Köyde Keldanice'yi konuşan sadece iki kişi var. BBC Türkçe'den Hatice Kamer, köye gitti ve Keldanice konuşan Nevzat Kızılay'dan, artık yok olmaya yüz tutan bu dilin ve Keldanilerin hikayesini dinledi.
Siirt'in Pervari ilçesi yolundayız. Oldukça engebeli ve sarp bir yoldan sonra, güvenlik kontrolü için aracımız durduran jandarmaya Ekindüzü Köyü'nü soruyoruz, karşıdaki köyü işaret ediyor.
Jandarma "Hertevince konuşanlar var mı?" sorusunu "Çok var" diye yanıtlıyor. Ama durumun öyle olmadığını köye vardıktan sonra öğreniyoruz.
Bu köye geliş amacımız, Hertevince olarak adlandırılan eski Keldanice'yi Türkiye'de konuşan son kişilerle görüşmek.
Boşuna Ekindüzü denmemiş buraya, yokuş, engebeli yol ve arazilerde sonra köyün kurulduğu düzlük alan bizi şaşırtıyor. Köyün arkasında görünen Herekol Dağı'nın doruklarında hala kar var.
Göç eden bir halk, unutulan bir dil: Süryaniler miraslarını korumaya çalışıyor
KAMER
Ekindüzü Köyü, Türkiye'deki son Keldani köylerinden biri, ancak köyde artık hiç Keldani yaşamıyor.
Köydeki eski, bakımsız taş evlerin tamamı, köyün eski sahipleri Keldanilerden kalma.
Keldanice adı Ertun/Arton olan, Kürtçe Hertevin denen Ekindüzü'nün şimdiki sakinleri Kürtler.
Hertevince olarak adlandırılan ama aslında Keldanice olan bu dil, Kuzeydoğu Arami dillerinden Süryanice'nin bir lehçesi olarak kabul ediliyor ve katolik Keldaniler tarafından konuşuluyor.
Türkiye'de Siirt'in Pervani ilçesinin Ekindüzü (Ertun/Arton/Hertevîn) Köyü'nde yaşayan Keldaniler tarafından konuşulduğu için Hertevinî (Hertevince) olarak adlandırılmış.
Babil İmparatorluğu'nun hakim sınıfı
Bazı tarihi kayıtlarda Hertevin dışında Siirt merkezde Koçlu Köyü, Kurtalan'a bağlı Yürekveren (Binof), Eruh'a bağlı Bağgöze (Benkof), Pervari'ye bağlı Taşdibek (Piroz) ve bugünkü adları bilinmeyen Borem ve Arganis gibi köylerin eskiden Keldani yerleşimi olduğu yazılıyor.
Keldani nüfusunun kalmadığı Siirt ve çevresinde 20. yüzyılın başında yaklaşık iki bin Keldani/Asuri'nin yaşadığı kaydediliyor.
Türkiye'de sayıları çok azalan Keldaniler, tarihte Babil İmparatorluğu'nun hakim sınıfı olarak biliniyor. Batı Sami kavimlerinden Aramilerin bir kolu olan, Asurlular ve Süryanilerle aynı kavimden olan Keldaniler, bazı bilimsel araştırmalarda Doğu Süryanileri olarak adlandırılıyor.
Süryani olup, 431 yılında toplanan "Efes Konsülü" kararını tanımayan ve aforoz edilen dönemin İstanbul Patriki Nestorius'un görüşünü kabul edenlere Nesturi ya da Asurî deniliyor.
Ekindüzü, Türkiye'nin son Keldani köylerinden. Ancak köyde artık hiç Keldani yaşamıyor. Köyde Keldanice'yi konuşan sadece iki kişi var. BBC Türkçe'den Hatice Kamer, köye gitti ve Keldanice konuşan Nevzat Kızılay'dan, artık yok olmaya yüz tutan bu dilin ve Keldanilerin hikayesini dinledi.
Siirt'in Pervari ilçesi yolundayız. Oldukça engebeli ve sarp bir yoldan sonra, güvenlik kontrolü için aracımız durduran jandarmaya Ekindüzü Köyü'nü soruyoruz, karşıdaki köyü işaret ediyor.
Jandarma "Hertevince konuşanlar var mı?" sorusunu "Çok var" diye yanıtlıyor. Ama durumun öyle olmadığını köye vardıktan sonra öğreniyoruz.
Bu köye geliş amacımız, Hertevince olarak adlandırılan eski Keldanice'yi Türkiye'de konuşan son kişilerle görüşmek.
Boşuna Ekindüzü denmemiş buraya, yokuş, engebeli yol ve arazilerde sonra köyün kurulduğu düzlük alan bizi şaşırtıyor. Köyün arkasında görünen Herekol Dağı'nın doruklarında hala kar var.
Göç eden bir halk, unutulan bir dil: Süryaniler miraslarını korumaya çalışıyor
KAMER
Ekindüzü Köyü, Türkiye'deki son Keldani köylerinden biri, ancak köyde artık hiç Keldani yaşamıyor.
Köydeki eski, bakımsız taş evlerin tamamı, köyün eski sahipleri Keldanilerden kalma.
Keldanice adı Ertun/Arton olan, Kürtçe Hertevin denen Ekindüzü'nün şimdiki sakinleri Kürtler.
Hertevince olarak adlandırılan ama aslında Keldanice olan bu dil, Kuzeydoğu Arami dillerinden Süryanice'nin bir lehçesi olarak kabul ediliyor ve katolik Keldaniler tarafından konuşuluyor.
Türkiye'de Siirt'in Pervani ilçesinin Ekindüzü (Ertun/Arton/Hertevîn) Köyü'nde yaşayan Keldaniler tarafından konuşulduğu için Hertevinî (Hertevince) olarak adlandırılmış.
Babil İmparatorluğu'nun hakim sınıfı
Bazı tarihi kayıtlarda Hertevin dışında Siirt merkezde Koçlu Köyü, Kurtalan'a bağlı Yürekveren (Binof), Eruh'a bağlı Bağgöze (Benkof), Pervari'ye bağlı Taşdibek (Piroz) ve bugünkü adları bilinmeyen Borem ve Arganis gibi köylerin eskiden Keldani yerleşimi olduğu yazılıyor.
Keldani nüfusunun kalmadığı Siirt ve çevresinde 20. yüzyılın başında yaklaşık iki bin Keldani/Asuri'nin yaşadığı kaydediliyor.
Türkiye'de sayıları çok azalan Keldaniler, tarihte Babil İmparatorluğu'nun hakim sınıfı olarak biliniyor. Batı Sami kavimlerinden Aramilerin bir kolu olan, Asurlular ve Süryanilerle aynı kavimden olan Keldaniler, bazı bilimsel araştırmalarda Doğu Süryanileri olarak adlandırılıyor.
Süryani olup, 431 yılında toplanan "Efes Konsülü" kararını tanımayan ve aforoz edilen dönemin İstanbul Patriki Nestorius'un görüşünü kabul edenlere Nesturi ya da Asurî deniliyor.